Rekombinant DNA teknolojisi doğada kendiliğinden bulunmayan DNA moleküllerinin birleştirilmesi veya kesilmesi ile gerçekleşen bir teknolojidir. Rekombinant DNA Teknolojisi farklı biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin genetik mühendisliği alanı sayesinde yine farklı DNA parçaları ile birleştirilmesinden elde edilen sonuçları kapsar. Rekombinant DNA genetik mühendisliği sonucunda ortaya çıkan yeni DNA moleküllerine verilen isimdir. Kısa adı rDNA olarak bilinen moleküller günümüz teknolojisinde büyük bir öneme sahiptir. Rekombinant DNA teknolojisinde kısaca genlerin herhangi bir organizmadan alınarak klonlanması ile gerçekleşmektedir. Klonlanan genler uygulamalı bir takım araştırmalar için kullanılarak birçok alanda ihtiyaçları karşılamaktadır. Rekombinant DNA teknolojisinin kullanıldığı alanlar şu şekilde sıralanabilir:
- Temel bilimler,
- Tıp,
- Endüstri,
- Biyoteknoloji,
- Biyomühendislik,
- Hayvancılık,
- Ziraat,
- Çevre mühendisliği olarak sıralanabilir.
Rekombinant DNA Teknolojisinin Bilimsel Amacı Nedir?
Rekombinant DNA teknolojisinin bilimsel amacı, genetik olan bir takım olayların doğada canlılar arasındaki çeşitliliği değiştirmesinden kaynaklı bir takım sorunlara çözüm bulmaktadır. Rekombinasyon ile farklı bireyler arasında eşleşme söz konusu olarak kalıtsal bazı özellikler değiştirilebilir. Bir araya gelen dizinler sayesinde eşeyler arasında kalıtsal faktörler değiştirilebilir. Rekombinant DNA teknolojisi ile DNA moleküllerinde meydana gelen değişimeler ve birbirine benzemeyen yapılar rekombinant DNA molekülleri oluşturur.
Rekombinasyon genellikle eşeyli ve mayoz bölünme sırasındaki değişimler sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu değişimler canlı gruplarında farklı şekillerde görülebilir. Bakterilerde bu çeşitlenme transformasyon, konjugasyon ve trandüksiyon olarak görülmektedir. Doğadaki çeşitlenmeden farklı olarak gözlenen rekombinasyon farklılıkları aynı tür veya aynı türe ait bireyler arasında farklı şekillerde gerçekleşebilir.
5G teknolojisi nedir, özellikleri nelerdir? Hakkında detayları da inceleyebilirsiniz.
Rekombinant DNA Teknolojisinin Tarihçesi
Rekombinant DNA teknolojisinin tarihçesi 1960’lı yıllara dayanmaktadır. Teknoloji ilk zamanlarda bir takım enzimler ile denenmiştir. Daha sonra çalışmalar bir dizi yöntem ile birlikte geliştirilerek deneysel amaçlı bir takım metotlar ortaya çıkmıştır. 1940’lı yıllardan 1970’lı yıllara kadar geçen sürede moleküler biyolojinin gelişmesinden en çok Rekombinant DNA teknolojisi nasibini almıştır. Gelişen teknoloji sayesinde DNA’nın temeli oluşturulmuştur. Genetik olayların yapay bir şekilde çeşitlendirilmesinden esas alınarak rDNA’nın ilk çalışmaları 1973 yılında gerçekleştirilmiştir. Doğada eldesi mümkün olmayan bir takım genotipleri önceden belirlenerek bu teknoloji sayesinde sağlanmaktaydı. Kısaca bu teknoloji ile In vitro koşulları oluşturularak yeni DNA molekülleri oluşturulmaktaydı.
Rekombinant DNA Teknoloji ile 1980’li yıllarda dev adımlar atılarak devrim yaratan adımlar atılmıştır. Moleküler genetik alanında köklü değişimlerin yaşanacağı yeni bir döneme girilerek klonlama konusunda ciddi gelişmeler yaşanmıştır.
Rekombinant DNA Teknolojisinin Uygulaması
Rekombinant DNA teknolojisinde izlenen metot şu şekilde sıralanabilir:
- Bireyin istenen özellikleri ve elde edilmeye çalışılan fonksiyonu DNA parçalarındaki taşıyıcı moleküllerinin tespiti ile başlayarak vektöre bağlanması ile DNA elde edilmesi,
- Oluşturulan Rekombinant DNA molekülü uygun konakçısı ile transformasyon, transdüksiyon veya konjugasyon yöntemleri ile çeşitlendirilir,
- Konakçı hücrede bulunan genler hücre çoğaltımı işlemine tabi tutulur,
- Yeni hücreler genin ortaya çıktığını göstererek Rekombinant DNA teknolojisinde doğru bir metodoloji uygulandığını gösterir.